Recensie "Het Diner" - Herman Koch

Algemene informatie:

Titel: Het diner
Auteur: Herman Koch
Jaar van uitgave: 2009
Uitgever: Anthos, Amsterdam
Aantal pagina’s: 300

Genre: Psychologische Roman

Korte samenvatting:

Het boek gaat over een diner. Deelnemend aan het diner zijn Serge en Babette Lohman en Claire en Paul Lohman. Serge Lohman staat op het punt om de nieuwe minister-president van Nederland te worden, maar zijn zoon en de zoon van zijn broer hebben iets verschrikkelijks gedaan. Ze gaan dineren om dit te bespreken, dat is tenminste de bedoeling. De zoon van Paul, Michel, en de zoon van Serge, Rick, hebben een zwerver vermoord. Per ongeluk. De zwerver lag in een pinhokje en zij wilden pinnen. Ze werden kwaad en gooiden een lege jerrycan in het hokje, deze vatte vlam en zo verbrandde de zwerver. Tijdens het gesprek proberen ze het onderwerp steeds te ontlopen. Tussen het diner door verteld Paul steeds iets over zijn eigen leven dat te maken heeft met het gespreksonderwerp van dat moment. De geadopteerde zoon van Serge en Babette, Beau, heeft de ‘moord’ zien gebeuren en chanteert Rick en Michel ermee. Ze moeten veel geld aan hem geven, dan pas haalt hij alle filmpjes die hij van hen op internet heeft gezet eraf. Aan het einde wil Serge door het incident van Michel en Rick zich terugtrekken uit de campagne, maar Babette, Claire en Paul zijn het daar niet mee eens. Claire heeft bedacht dat als ze Serge zouden verwonden, hij niet de persconferentie zal geven de volgende dag, waarin hij zijn terugtrekking zou aankondigen. Beau verdwijnt op mysterieuze wijze en het gezin van Paul leeft hun leven ‘gewoon’ verder.[1]

Recensie:

Titel:

Naar mijn mening is de titel niet heel erg verheffend, het geeft wel duidelijk aan waar het boek over gaat. Sommige mensen vinden een eenvoudige weergave van de inhoud van het boek fijn, maar persoonlijk houd ik meer van een titel met achterliggende gedachten, waarin een verborgen boodschap zich schuil zou kunnen houden.

Inleiding:

Het gelezen boek is deze keer Het diner van Herman Koch. Herman Koch is een Nederlandse televisie en radiomaker, acteur en schrijver. Hij werd geboren in Arnhem maar verhuisde naar Amsterdam. Zijn tijd op de middelbare school ging niet bepaald over rozen, hij werd wegens wangedrag uit de school verwijderd.

Bekend is hij als televisiemaker en acteur in de televisieserie Jiskefet. Ook heeft hij zijn bekendheid te danken aan het schrijven van meerdere romans en korte verhalen, waarvan Het Diner een voorbeeld is.

Zijn bekendste roman is Het Diner. Zijn inspiratie voor deze roman haalde hij uit de moord op een dakloze vrouw, Maria del Rosario Endrinal Petit. Zij werd in 2005 door drie jongens mishandeld en werd vervolgens in brand gestoken. Het boek won in 2009 de NS Publiekprijs en is verder verfilmd en vertaald in het Engels. Hierdoor werd het boek in 2013 een bestseller in de Verenigde Staten.

De boodschap van het boek zal ik als volgt willen omschrijven. Het lijkt erop dat wanneer je een slechte daad uitvoert, dat dit ten negatieve van jezelf zal werken. In dit geval kan de chantage van de twee jongens gezien worden als ‘boontje komt om zijn loontje’.

Ik had de verwachting van het boek, dat het een boek dat volgepropt is met emoties die voor ongelukkige situaties zou zorgen zou zijn. Ik durf te stellen dat ik plezier heb gehad met het lezen van dit boek.

Kern:

Over het algemeen valt het boek als vlot leesbaar te kenmerken, ik heb weinig moeite gehad om door het boek heen te komen. Opvallend en leuk bedacht vind ik het feit dat het boek is opgesplitst in delen van een diner, namelijk een voorgerecht, aperitief, hoofdgerecht en een dessert. De hoofdpersoon zou ik kenmerken als een beetje overdreven rechtdoorzee, hij streeft zijn eigenbelang na en heeft geen moeite met zijn mening geven over een bepaalde situatie. Het feit dat de hoofdpersoon een wreed persoon blijkt te zijn, gaf mij het gevoel dat ik het niet eens erg zou vinden wanneer hij levenslang opgesloten zou worden voor zijn daden. Het is duidelijk dat Herman Koch bepaalde ethische en morele kwesties naar voren wil laten komen in het boek en naar mijn mening is hij hier over het algemeen goed in geslaagd. Actueel valt het boek wel te noemen natuurlijk, vanwege het feit dat het boek zich in een recente tijd zich afspeelt. Er zijn daadwerkelijk mensen die wrede daden begaan hebben zoals de jongens die de dakloze vrouw hadden vermoord en naar mijn mening is het goed dat een schrijver dit als inspiratie heeft kunnen gebruiken en in staat is geweest deze inspiratie om te toveren in een vlot en leuk boek.

Conclusie:

Vanwege het feit dat ik het fijn vind een boek te lezen dat mij aan het denken doet zetten, vind ik dit boek zeker een aanrader. Het heeft mij na laten denken over morele kwesties zoals geweld, schuldgevoel en negatieve gevolgen van slechte daden. Wanneer een lezer in staat is en interesse heeft te filosoferen, zou ik hem/haar zeker dit boek aan willen raden.

Het Diner
Herman Koch
300
Anthos, 2009

Rutger Wilschut

---

[1] http://www.scholieren.com/boekverslag/69529

Stromingsboek 1950-1980 - De Koperen Tuin (1950), door Simon Vestdijk

Verwerkingsopdracht 2b – Stromingsboek tussen 1950-1980:
Door Rutger Wilschut
Klas 6A

Algemene informatie:
Titel: ‘De Koperen Tuin’
Auteur: Simon Vestdijk (17 oktober 1898 – 23 maart 1971)
Jaar en plaats van uitgave: 1950, te Rotterdam
Uitgeverij: Nijgh & van Ditmar
Gelezen in eerste druk
Aantal pagina’s: 279
Genre: Psychologische roman
Stroming: Nieuwe zakelijkheid

Samenvatting:

Nol Rieske is het zoontje van de rechter. De verhouding tussen zijn broer Chris en hem is erg slecht en hij heeft zich voorgenomen Chris ooit nog eens de baas te worden. Zijn moeder is erg knap en muzikaal, waardoor er geregeld mannen over de vloer komen voor muziekbijeenkomsten. Als Nol acht jaar is, neemt zijn moeder hem mee naar ‘de Tuin’. Daar wordt, in de muziektent, de mars van Sousa gespeeld en Nol is daar erg van onder de indruk. Hij raakt ook erg in de ban van de dirigent Henri Cuperus. Ook danst hij daar met de dochter van de dirigent, Trix genaamd. Hierna staat Nol erop pianoles te krijgen van Cuperus.
Na een mislukte opvoering van 'Tannhauser' van Wagner wordt Cuperus ontslagen en behoudt hij alleen nog wat leerlingen. Af en toe ziet Nol Trix ergens in de stad; vechtend met andere meisjes of jongens omdat ze zeggen dat haar vader altijd dronken is. Maar als Cuperus stopt met lesgeven aan Nol, omdat hij hun dienstmeisje gezoend had, volgen de andere leerlingen en heeft Cuperus geen werk meer.
Nol gaat hem helpen door geld voor hem in te zamelen en daardoor krijgt hij later ook weer werk;
Cuperus mag het orkest bij de opera 'Carmen' dirigeren. Maar jammer genoeg loopt de uitvoering uit op een grote mislukking, waardoor Cuperus zwaar depressief raakt. Hij begint nu weer met veel drinken.
Op een dag gaat Nol bij Cuperus langs en dan komt hij Trix voor de deur tegen. Ze verklaren elkaar de liefde en spreken iets af voor de volgende dag, maar Trix komt dan niet opdagen. Ze schrijft hem een brief, waarin staat dat hun liefde niets kan worden.
Als Nol gaat studeren komt zijn moeder hem opzoeken en ze vertelt hem dat Trix in de Sociëteit van de Tuin werkt en ze een verhouding heeft met Vellinga. En omdat ze ook al zijn brieven niet had beantwoord was dit een enorme klap voor Nol. Als hij met zijn vader en Chris in de Sociëteit gaat eten, praat hij met haar en zij vertelt dat Cuperus ernstig ziek is. Als hij hem wil opzoeken laat Trix hem niet binnen. Ze is bang dat hij dingen over haar vertelt die Nol niet mag weten. De volgende dag bericht ze hem dat Cuperus is overleden. Wanneer Nol na 3 jaar terug komt naar de stad, omdat zijn moeder ernstig ziek is geworden, gaat hij naar de Sociëteit om zich te bedrinken. En daar komt hij Vellinga tegen, samen met Trix. Die nacht overlijdt zijn moeder. Vellinga brengt hem dronken naar huis en de volgende dag vertelt hij hem dat hij Trix verleid had en dat ze het had uitgemaakt. Als hij naar Trix gaat legt ze hem alles uit en biecht ze ook op dat ze nog met 3 anderen ook wat had gehad. Hij reageert jaloers, maar vraagt haar ten huwelijk omdat ie nog steeds van haar houdt. Ze vraagt hem bij haar te blijven en ze zegt dat ze morgen het antwoord zal geven. Maar Nol besluit om toch naar huis te gaan en de volgende dag langs te komen. Maar als hij komt vertelt Trix' tante dat ze die nacht zelfmoord heeft gepleegd. Nu voelt hij zich erg schuldig. In zijn wanhoop stuurt hij een telegram naar Vellinga en gaat hij bij Caspers langs om de hele geschiedenis te bespreken. Ten einde raad gaat hij naar de Tuin, die er zwart en verdord uitziet. [1]

Verwerkingsvragen:

A.‘De Koperen Tuin’ kan naar mijn mening gerekend worden tot de stroming Nieuwe Zakelijkheid. Deze stroming was een stilistische reactie op de stroming die voorafging aan de Nieuwe Zakelijkheid, namelijk het expressionisme. Voorkeur van eenvoud en het emotieloos weergeven van objecten worden gezien als belangrijke kenmerken van deze stroming. Kenmerken van de literatuur waren onder andere sociaaleconomische thematiek en een structuur die gekenmerkt werd door relatieve eenvoud. Het doel was om het taalgebruik zogezegd functioneel te maken, de vorm was niet belangrijk, maar wel het doel van de tekst. In die tijd was er behoefte objectief te schrijven, in contrast tot de voorafgaande periode, namelijk het nogal subjectieve expressionisme, men wilde terug naar de realiteit, met beide benen op de grond. Dit wordt in werken teruggezien in het feit dat zaken niet uitbundig beschreven werden, omschrijvende zaken werden weggelaten en alleen het belangrijkste bleef staan. Ook begon de strijd binnen in een individu centraal te staan binnen een boek.

B. De eenvoud van de Nieuwe Zakelijkheid is overduidelijk terug te zien in De Koperen Tuin. Het taalgebruik is beknopt en tot op zekere hoogte somber te noemen. Met weinig woorden wordt veel duidelijk, veel onnodige dingen worden weggelaten maar emoties worden goed en objectief beschreven. Ook krijgt Simon Vestdijk het voor elkaar met een objectieve en beknopte beschrijving van situaties een duidelijke sfeer neer te zetten. Het gebruik van weinig woorden en het objectief beschrijven in het boek is naar mijn mening overduidelijk een terugkomend kenmerk van de Nieuwe Zakelijkheid.

Het boek heeft naar mijn mening ook een sociaaleconomisch thema, het gaat in het boek namelijk over een dirigent die zijn baan kwijt raakt door zijn werk op onvoldoende niveau uitvoert, waardoor hij uiteindelijk zijn baan kwijtraakt en depressief wordt. Toen Nol ging collecteren ten behoeve van de dirigent, vond ik dit een kenmerkend voorbeeld voor het sociaaleconomische thema van dit boek.

Het boek is over het algemeen ook erg makkelijk te lezen, het is in relatief makkelijke taal geschreven en er zijn volgens mij helemaal geen dichterlijke fratsen uitgehaald, wat ook een belangrijk kenmerk is van de Nieuwe Zakelijkheid, namelijk het functioneel schrijven van een tekst, met onder andere het doel om mensen de tekst te doen laten begrijpen, in plaats van een hoop subjectief dichterlijk gejammer die een hele passage beslaat, wat daadwerkelijk in een paar zinnen beschreven kan worden.

Ook staat de strijd binnen een individu centraal in dit boek. De hoofdpersoon Nol maakt een hoop mee, hij ontmoet al heel snel een meisje waar hij verliefd op wordt maar dingen lopen al snel fout. Hij krijgt te maken met sterfgevallen, die hij door het gebruik van alcohol probeert weg te drinken en krijgt te maken met schuldgevoel als gevolg van een gepleegde zelfmoord van het meisje waar hij zo lang verliefd op is geweest en die hij ook ten huwelijk had gevraagd.

C. Naar mijn mening is De Koperen Tuin een adequaat voorbeeld te noemen voor de Nieuwe Zakelijkheid. Er zijn vast betere voorbeelden te vinden die representatief zijn voor deze stroming, maar ik denk dat de meeste kenmerken van de stroming wel terug zijn te koppelen op het boek. Vooral objectieve beschrijving is goed terug te zien in het boek, wat wel een belangrijk voorbeeld is te noemen als kenmerk van de Nieuwe Zakelijkheid. Ik vind wel dat De Koperen Tuin een exponent van de Nieuwe Zakelijkheid te noemen is. Zoals ik al zei, misschien niet het beste voorbeeld, maar dat is mijn mening, en subjectiviteit werd veracht tijdens de Nieuwe Zakelijkheid!

---

[1] http://www.scholieren.com/boekverslag/50240